“Leentjebuur spelen kan ook verrijkend zijn”
Veel is goed, want vandaag moet het snel gaan en Iets nieuw bouwen is vaak een schitterend ongeluk. Het zijn maar een paar van de uitspraken die je op de website van BULK architecten terugvindt. Een teken dat compromissen zoeken allesbehalve een taboe is bij Tom Vermeylen en zijn collega’s. Want te mooie ambities riskeren om verschaald aan de eindmeet aan te komen.
“Het Eric Sasse-project is hier een mooi voorbeeld van. Het bestaande woongebouw uit 1952 moest helemaal plaats ruimen voor een nieuwbouw. Bouwfysisch stak het gebouw helemaal niet goed in elkaar, terwijl de verschillende protomodernistische gebouwen in de buurt na 100 jaar nog steeds geen krimp geven.”
Grote gebouwen, kleine momenten
“Dus hebben we hier leentjebuur gespeeld met de omgeving, we hebben voortgebouwd op wat er rondom gebeurt. Zo wordt de buurt bijvoorbeeld gedefinieerd door de structuren en gevels van de aanwezige gebouwenensembles. Voor de bewoners daar stralen ze een zekere elegantie uit. Wat we met het nieuwe Eric Sasse willen doen, is een verwantschap opbouwen met die gebouwen. Zowel visueel, door bijvoorbeeld – de voor de buurt typerende – blauwe hardsteen te verwerken rond de deuropeningen in de buitengevel. Maar ook structureel: we hadden geen schrik om er een heel ritmisch gebouw van te maken.”
“Tegelijkertijd moet je wel kijken naar de specifieke woonnoden van de toekomstige bewoners, binnen de huidige wooncontext. Eric Sasse – in samenwerking met bouwheer Woonhaven Antwerpen – is wat mij betreft een stedelijke woondroom. Het project bestaat uit akoestisch en ruimtelijk geoptimaliseerde appartementen met een flink in- of uitpandig terras én uit duplexwoningen met een eigen privétuintje of dakterras. Steeds met aandacht voor zichten als voor privacy.”
“Het kleine moment binnen zo’n groot gebouw moet aanwezig blijven: een blik op de tuin werpen, een zitbankje in een langere gang gebruiken om even te rusten, schaduw vinden onder een boom, visueel contact houden met de persoon die kookt… Door de sterkte van het gebouw en de omgeving maximaal te gebruiken kan je net die verfijnde kwaliteiten toevoegen. Zowel voor het collectief als voor het individu.”
“Niet fijn als iedereen in een egelstelling kruipt”
Om die wisselwerking te creëren, rekenen Tom en zijn collega’s op de juiste partners. “We werken graag samen met bouwheren die weten wat ze willen. Hetzelfde geldt voor aannemers. De allereerste contacten rond het Eric Sasse-project vonden plaats in 2014, vandaag 7 jaar geleden. Dat is een heel deel van je leven. Dus hoop je terug te vallen op bedrijven met een stevige structuur, zodat we de nodige continuïteit en expertise binnen een project kunnen blijven garanderen. Bij een partner als Houben zit dat zeker goed.”
“Intensief samenwerken is daarom dé manier van bouwen geworden. Iedereen bezit bijzondere kennis. Wij als vennoten binnen ons bureau, ons architectenteam zelf, maar ook onze bouwpartners. Het zou jammer zijn om in je egelstelling te kruipen en steeds je eigen gelijk proberen te verdedigen.”
"Eric Sasse is wat mij betreft een stedelijke woondroom. Het project bestaat uit akoestisch en ruimtelijk geoptimaliseerde appartementen met een flink in- of uitpandig terras én uit duplexwoningen met een eigen privétuintje of dakterras. Steeds met aandacht voor zichten als voor privacy.” “Genereus zijn en goede dingen benoemen”
“Door de toegenomen bouwcomplexiteit is het ook gewoon onmogelijk geworden om nog elk vakje af te vinken. Mijn vader werkte vroeger op zijn eentje als architect. Dat kan ik me vandaag niet meer voorstellen. Je riskeert namelijk heel wat expertise en ervaring mis te lopen.”
“Net daarom apprecieer ik enorm aan een bouwpartner dat ze zich oprecht afvragen waarom we iets op een bepaalde manier ontwerpen of uitvoeren. Wanneer ik de projectleiders van Houben mee aan tafel heb, komen die kritische vragen, en dat is geweldig. Tegelijkertijd zijn ze even genereus om een goed idee te benoemen en te complimenteren. Dat is heel leuk samenwerken.”
“Nachten langs de printer gezeten”
In hoeverre maken Tom en zijn team gebruik van bouwtechnologieën zoals BIM? “We zijn hier vandaag zeker actief mee aan de slag, maar we moeten er als bureau wel nog ons evenwicht in vinden. We hebben iemand in huis die uitsluitend BIM-plannen uittekent, maar mezelf zie ik hier niet bijvoorbeeld niet meer aan beginnen. Velen onder ons zijn namelijk nog opgegroeid zonder pc op de unief, met plannen uittekenen met de hand en later met CAD. Met printers die in het midden van de nacht konden stilvallen, waardoor we de wacht moesten houden tot de plannen er volledig uitkwamen.”
“Maar het belang van BIM voor de toekomst van het bouwen is ontegensprekelijk. Alleen leent niet elke bouwcontext zich hier even goed toe. Zo vormen openbare aanbestedingen vaak een juridisch kluwen als het op werken in bouwteam aankomt. Door de omvang van het project Eric Sasse koos Houben er toch voor om volop in te zetten op BIM voor de uitvoering ervan. Nu moet de hele sector nog mee evolueren en zo snel mogelijk een betere houding leren innemen op dit vlak.”
“BIM, net als lean bouwen, moeten in de toekomst zowel een communicatiemiddel als een praktische leidraad kunnen vormen binnen elke bouwcontext. Voor iedereen binnen het proces.”
“Veel te danken aan mijn docent”
Hoe kijken ze bij BULK architecten tot slot naar de verhouding tussen architectuur en circulair bouwen? “Ik heb veel te danken aan mijn voormalige docent Bob van Reeth. Hij onderstreepte het gewicht van de verschillende schalen in een bouwproces.”
“Zoals de footprint van het gebouw. Die is quasi eeuwig. Waar een gebouw komt te staan, blijft elders een onbebouwd stuk over: het openbaar domein of de buitenruimte. Deze plekken zijn essentieel om tot een fijn en waardevol leefmilieu te komen, want zij vormen de pleinen en straten waar we met zijn allen verblijven.”
“En dan is er het duurzame gegeven binnen het bouwen. Een duurzaam of circulair gebouw is volgens deze visie een gebouw waarrond we ons goed voelen. Wij omarmen zulke plaatsen en gebouwen en zo blijven ze vaak heel lang overeind staan. We breken ze niet af, maar herdenken ze steeds weer opnieuw naar de noden van het moment. Dat is het ultieme circulaire bouwen. Eric Sasse is, onder meer wat dat betreft, goed op weg om deze circulaire gedachte waar te maken.”
Leggen we onze bouwvisies ook eens samen?
De rol van de architect binnen een bouwproject is van onschatbare waarde. Bij Houben zetten we daarom extra hard in op een constructieve samenwerking waarbij ideeën en gedachten uitwisselen op een respectvolle en structurele manier gebeurt.
Meer weten over hoe wij onze projecten aanpakken? Lees ook zeker de blogs met onze andere bouwpartners. Wat kunnen we voor jouw toekomstige projecten betekenen? Contacteer ons voor een afspraak.